پادشاه فرورتیش

فرورتیش

فرَوَرتیش (فارسی باستان: فْرَوَرتی، اوستایی: فْرَوَشی، یونانی: فرااُرتِس، بابلی: پَرومَرتیش، عیلامی پیرومَرتیش) دومین شاه ماد بود که از۶۷۵ تا ۶۵۳ پیش از میلاد پادشاه مادی ها بودالبته برخی معتقدند که او بین سال های ۶۷۵ تا ۶۵۳ پیش از میلاد و برخی دیگر معتقدند که او بین سالهای ۶۷۸ تا ۶۲۵ پیش از میلاد حکومت کرد..او ۲۲ سال حکومت کرد که در این مدت قبایل مادی را متحد کرد و به یک کشور تبدیل نمود.تمامی اطلاعات به دست آمده از فرورتیش از هرودوت به ما رسیده و طبق گفته او فرورتیش پسر دیاکو بود که به همراه پدرش به آشور تبدیل شد و در  همان جا نیز بزرگ شد و بعد از اینکه بزرگ شد آشوریان حکومت ایالتی را به او دادند تا از ریشه محلی خود دور بماند و تحت فرمان آشوریان باشد اما فرورتیش این کار را نکرد و راه پدرش را ادامه داد و به آشوریان اعلان جنگ کرد.در همین احوال که فرورتیش تازه به پادشاهی رسیده بود سکاها که در ناحیهٔ بین دریای مازندران و قفقاز زندگی می‌کردند از طریق گذر دربند قفقاز، به سرزمین ماد وارد شدند و بخش‌هایی از خطهٔ ماد را به اشغال خود درآوردند.فرورتیش فقط فکر حکومت بر مادها را نداشت و بعد از نشستن به تخت پارس ها را مطیع کرد و بعد از آن سرزمین های مشرق و جنوب ماد را تصرف کرد و اینگونه موجب نیرومندی بیشتر مادها شد و زمینه را برای حمله به حکومت‌های نیرومندی از جمله سرزمین آشور و امپراتوری قدرتمند و گستردهٔ آن فراهم نمود.فرورتیش بعد از آن با جذب چند ایالت آشوری قیامی به پا کرد و به آشوریان اعلان جنگ نمود.سکاها هم در این قیام همراه مادی ها بودند.قیام به سرعت گسترش یافت و آشوریان قست اعظم سرزمین ماد را که در تصرف خود داشتند، از دست دادند.در اینجا بود که آشوری ها از ترس کوشیدند تا با فرورتیش وارد مذاکره شوند و بدین ترتیب چندین پیک را به نزد رهبر قیام‌کنندگان فرستادند.از طرفی دیگر با سکاها که موجب تهدید قلمرو آشور شده بود، وارد مذاکره شدند.سکاها با مذاکراتی که آشوریان داشتند از اتحاد خارج شدند.خروج سکاها از اتحاد با مادها به نفع آشوریان، جریان قیام ناتمام ماند.آشوریان با خروج سکاها توانستند ایالات کیشه سو و خارخار را حفظ کنند اما  فرورتیشتوانست مهم‌ترین نواحی ماد را از زیر یوغ آشور نجات دهد و در سه ایالت بیت کاری، مادای و ساپاردا دولت واحدی تأسیس کند و پادشاهی مستقل ماد را برپاکند.پیرامون سال ۶۵۲ و ۶۵۳ قبل از میلاد، امپراتوری آشور درگیر یک کشمکش داخلی و بزرگترین بحران سیاسی تاریخی خود شد.در این زمان برادر آشوربانیپال پادشاه آشور علیه او قیام کرد ومتحدان زیادی را مانند بابلیان ,کلدانیان را با خود همراه ساخت.

آشور بانی‌پال، پادشاه آشور (دوران ۶۶۸–۶۲۷)

فرورتیش زمان را برای حمله مجدد به آشور غنیمت شمرد و با اتحاد پارس ها و کمیری ها به آشور حمله کرد.ولی کشته شد.در مورد کشته شدن او مورخین چیزی نگفته اند امابرخی معتقدند که او به دست آشور بانیپال کشته شده اما از آنجا که آشوریها کوچکترین همیشه ازپیروزی های حتی کوچکترین آنها یاد می کرده اند در باره این پیروزی و کشته شدن فرورتیش چیزی نیامده است. در توجیه آن می‌توان گفت شکست فرورتیش کار خود آشوریان نبوده بلکه می‌بایستی به یاری سکاها که متحد آشور بوده‌اند صورت گرفته‌باشد. بدین ترتیب ۲۲ سال حکومت وی بر مادها پایان یافت. برخی از مورخین معتقدند علی‌رغم شکست فرورتیش از آشوریان، این جنگ زمینه‌ساز نبردی شد که پسرش هووخشتره آن را تا سقوط دولت آشور در پیش گرفت. پس از فرورتیش ، هووخشتره جانشین او شد و مدت ۴۰ سال حکومت کرد.