ارایه مراعات نظیر

مراعات نظیر: آوردن واژه هایی در جمله که از یک مجموعه باشند، یعنی این واژه ها با هم تناسب داشته باشند. یا وجود یکی دیگری را به یاد آورد. تناسب ها می توانند از نظر نوع، مکان، جنس، همراهی، زمان و... باشد مانند:  «بحر آفرید و بر و درختان و آدمی                     خورشید و ماه و انجم و لیل و نهار کرد» در این بیت، واژه های «خورشید»، «ماه» و انجم (ستارگان) با هم تناسب هم جنسی دارند. علاوه بر این در بین واژه های «بحر و برّ» و «لیل و نهار» تناسب (مراعات نظیر) وجود دارد.  مثال دیگر:  «بدو گفت رستم که تیر و کمان                         ببین تا هم اکنون سر آری زمان»  واژه ی «تیر  و کمان» با هم تناسب عملی دارند.  گاهی تناسب، در بین واژه ها، همراه با شباهت است: مانند: واژه های «قامت و سرو» در مصراع زیر:  «قامتش را سرو خواندم رخ کشید از من به خشم»  یعنی قامت او را به سرو تشبیه کردم. ?  نکته 21  گاهی تناسب، در بین واژه ها، همراهی است، یعنی وجود یک واژه، واژه ی دیگر را به یاد آورد. مانند: دو واژه ی «لیلی» و «مجنون» در بیت زیر:  «مجنون به هوای کوی لیلی در دشت        در دشت به جست و جوی لیلی می گشت» ?  نکته 22  دو کلمه ی متضاد هم می تواند مراعت نظیر باشد؛ مانند: دو واژه ی «توانگر» و «درویش» در مصراع زیر:  «توانگرا دل درویش خود به دست آور» ?  نکته 23   تست14: در همه ی گزینه ها، به جز... آرایه ی مراعات نظیر وجود دارد؟  1)مردی حوادث پایمال همت او                      عالم ثنا گوی جلال همت او  2)کمان به زه را به بازو فکند                          به بند کمر بر، بزد تیر چند  3)حافظ از باد خزان در چمن دهر مرنج             فکر معقول بفرما گل بی خار کجاست  4)امشب صدای تیشه از بیستون نیامد           گویا به خواب شیرین فرهاد رفته باشد پاسخ: گزینه ی1